Thư viện là một phần của tổ chức nghiên cứu lớn hơn có tên là Mouseion, được dành riêng cho Muses, chín nữ thần của nghệ thuật. Ý tưởng về một thư viện khổng lồ ở Alexandria có thể được đề xuất bởi Demetrius of Phalerum, một chính khách Athen lưu vong sống ở Alexandria, với Ptolemy I Soter, người có thể đã thiết lập kế hoạch xây dựng Thư viện, nhưng bản thân Thư viện có lẽ chỉ được xây dựng trong thời trị vì của con trai ông Ptolemy II Philadelphus. Thư viện nhanh chóng có được nhiều cuộn giấy cói, phần lớn là do các chính sách tích cực và tài trợ hào phóng của các vị vua Ptolemaic trong việc mua sắm, sao chép văn bản. Không biết chính xác có bao nhiêu cuộn giấy như vậy, nhưng ước tính có khoảng từ 40.000 đến 400.000.
Alexandria được coi là kinh đô của tri thức và học thuật, một phần là vì có Đại Thư viện. Nhiều học giả quan trọng và có ảnh hưởng đã từng làm việc tại Thư viện trong thế kỷ III và II trước Công nguyên, như: Zenodotos của Ephesos, người đã chuẩn hóa các văn bản của các tác phẩm của Hómēros; Callimachos, người đã viết Pinakes, được coi là danh mục thư viện đầu tiên trên thế giới; Apollonios của Rhodes, người sáng tác bài thơ sử thi Argonautica; Eratosthenes của Cyrene, người đã tính chu vi của Trái Đất gần chính xác với sai số vài trăm km; Aristophanes của Byzantium, người đã phát minh ra hệ thống dấu phụ Hy Lạp và là người đầu tiên phân chia các văn bản thơ theo dòng; Aristarchos của Samothrace, người đã tạo ra các văn bản hoàn thiện về các bài thơ Hómēros cũng như các bài bình luận sâu rộng về chúng. Trong triều đại Ptolemaios III Euergetes, một thư viện con đã được thành lập tại Serapeum, đây là ngôi đền của vị thần Serapis - vị thần của người Hy Lạp-Ai Cập.
Bất chấp niềm tin phổ biến ngày nay rằng Thư viện đã bị một lần đốt cháy và bị phá hủy một cách thảm khốc, thực sự Thư viện đã tự suy tàn dần dần trong suốt nhiều thế kỷ, bắt đầu bằng việc thanh trừng các học giả ở Alexandria vào năm 145 trước Công nguyên dưới thời trị vì của Ptolemaios VIII Physcon, dẫn đến việc Aristarchos của Samothrace - viên quản thủ thư viện, đã từ chức và rời đến đảo Síp. Nhiều học giả khác, bao gồm Dionysios Thrax và Apollodoros của Athens đã trốn sang các thành phố khác, tại đó họ tiếp tục giảng dạy và tiến hành nghiên cứu.
Toàn bộ thư viện, hoặc một phần của kho tàng tư liệu của nó đã bị Julius Caesar vô tình đốt cháy trong cuộc nội chiến của ông vào năm 48 trước Công nguyên, nhưng không rõ thực sự thư viện đã bị phá hủy ra sao và dường như nó vẫn tiếp tục tồn tại hoặc được xây dựng lại ngay sau đó; nhà địa lý học Strabo đã đề cập đến việc viếng thăm Mouseion vào khoảng năm 20 trước Công nguyên và tác phẩm học thuật của Didymos Chalkenteros ở Alexandria trong thời kỳ này cho thấy rằng ông có quyền sử dụng kho tàng tư liệu của Thư viện.
Thư viện suy yếu dần trong Thời kỳ La Mã do thiếu kinh phí và hỗ trợ. Nó dường như đã chấm dứt hoạt động vào những năm 260 sau Công nguyên. Từ năm 270 đến năm 275 sau Công nguyên, thành phố Alexandria đã diễn ra một cuộc nổi dậy của các tầng lớp nhân dân và cuộc đàn áp đẫm máu của đế quốc La Mã có thể đã phá hủy bất cứ thứ gì còn lại của Thư viện, nếu nó vẫn còn tồn tại vào thời điểm đó.
Sưu tầm 25.2.22-Nguyễn Hường